Нұрлан Смағұлов: Жауме Пленса Алматы үшін арнайы мүсін жасады

Нұрлан Смағұлов Фотосурет: © Виктор Магдеев
Бейсенбі, 3 шілде күні Алматыда Жауме Пленсаның «Надэс» атты монументті мүсінінің ашылу рәсімі өтті. Әлемге әйгілі испан суретшісі Almaty Museum of Arts үшін арнайы мүсін жасады.
Мүсіннің ашылу рәсімінде Фотосурет: © Андрей Лунин
«Біз мұражайдың жанында қаламыздың маңызды бөлігіне айналатын туынды пайда болсын деп армандадық. «Надэс» — әйел күшінің, абыройының және сұлулығының бейнесі. Ол қала тұрғындары мен қонақтарын мұражайға келуге шақырады. «Бұл мүсін Алматының нышандарының біріне айналады деп сенемін», — деді мұражайдың негізін қалаушы Нұрлан Смағұлов.
«Надэс» — бұл көзін жұмып тұрған, қос шаш өрімі бар әйелдің басын бейнелейтін, қазақ қыздарының дәстүрлі бейнесіне сілтеме жасайтын, биіктігі 12 метр мүсін.
"Надэс" — Джауме Пленстің 12 метрлік мүсіні Фотосурет: © Виктор Магдеев
«Мен нағыз адамдармен жұмыс істеймін — олардың жүздерін сканерлеп, тұлғалық белгілері жойылғанша бейнені түрлендіремін.» Мен әр көрерменнің олардан өзін танығанын қалаймын. Бұл жүздер айналарға айналады», - дейді Жауме Пленса.
Бұл — суретшінің жасаған алғашқы мүсіндік портреті емес. Ол мұндай шығармаларды «жанның портреттері» деп атайды — олар қала дыбысын бәсеңдетіп, көрерменді бір сәтке тоқтап, өзіне үңіліп, ішкі дауысын тыңдап, маңызды сұрақтар қоюға жетелейді.
«Надэс» мүсінінің ашылу рәсімінде Фотосурет: © Андрей Лунин
Жауме Пленса 1955 жылы Барселонада дүниеге келіп, қазіргі күнге дейін сол жерде жұмыс істейді. Оның мүсіндері әлемнің әртүрлі көрнекті қоғамдық орындарында орнатылған — Чикагодан бастап Токиоға дейін. Ең танымал жобалар ішінде: Джерси-Ситидегі Water's Soul (2020), Нью-Джерси; Мадридтегі Колумб алаңындағы Julia (2018); Токиодағы Roots (2014); Сингапурдағы Soul (2011); Бостондағы Массачусетс технологиялық институтындағы Alchemist (2010). Алматы үшін жасалған "Надэс" — суретшінің соңғы жылдардағы ең ірі жұмыстарының бірі.
Қазақстандағы алғашқы жеке заманауи өнер мұражайы — Almaty Museum of Arts 2025 жылғы қыркүйекте кең жұртшылыққа ашылады. Мұражай өзінің негізін қалаушы — кәсіпкер, коллекционер және меценат Нұрлан Смағұловтың бірегей коллекциясын ұсынады. Коллекцияда Қазақстаннан, Орталық Азиядан және басқа елдерден алынған 700-ден астам заманауи өнер туындылары бар.
10 060 м² аумағын қамтитын ғимаратты британдық Chapman Taylor сәулет бюросы жобалаған. Мұражайды жоспарлау бойынша кеңесші рөлін халықаралық Lord Cultural Resources компаниясы атқарды. Оның портфолиосында Сан-Франциско заманауи өнер мұражайы, Бильбаодағы Гуггенхайм мұражайы, Дохадағы Ислам өнері мұражайы, Помпиду орталығы және Париждегі Лувр сияқты жобалар бар. Инженерлік шешімдерді халықаралық Buro Happold компаниясы әзірледі. Ол сондай-ақ Абу-Дабидегі Лувр, Лондондағы Британдық мұражайы және Лос-Анджелестегі LACMA мұражайы жобаларында жұмыс істеген.




